بررسی و مقایسه سه روش خشکه‌کاری مکانیزه ارقام مختلف برنج در منطقه خوزستان

به ­منظور دستیابی به روش یا روش­های مناسب خشکه‌کاری مکانیزه برنج با استفاده از بذر خشک و نیز پیدا کردن ارقامی مناسب برای هر روش، آزمایشی به­ صورت کرت­های نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با دو عامل (رقم و روش بذرکاری) و سه تکرار در سال­های 1383-1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا شد.  برای این منظور سه رقمبرنجعنبوری قرمز، چمپا، و دانیال(LD183) در کرت­های نواری افقی و سه روش بذرکاری مکانیزه شامل خطی‌کار (برزگر همدانی)، ردیف­کار (جهت کپه‌کاری) و بذرپاش گریز از مرکز (سانتریفوژ) در کرت­های نواری عمودی قرار گرفتند.  صفات مورد بررسی در ارقام برنج شامل عملکرد و اجزای عملکرد، ارتفاع بوته، تعداد خوشه در واحد سطح و درصد باروری بود.  دستگاه­های کاشت نیز از نظر درصد جوانه­زنی، میزان مصرف سوخت، ظرفیت مزرعه­ای، و شاخص یکنواختی کاشت بذر در فواصل طولی و عرضی ارزیابی شدند.  نتایج تجزیة واریانس دو ساله نشان داد که عملکرد دانه به طور معنی­داری تحت تاثیر سال، رقم، و اثر متقابل آنها قرار دارد.  رقمدانیالبا متوسط 7246 و رقم چمپا با متوسط 5667 کیلوگرم در هکتار به­ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را داشتند.  از میان شاخص­های زراعی، تفاوت بین روش­های کاشت فقط از نظر تعداد خوشه در واحد معنی­دار بود، به­طوری­که خطی‌کار با 329 و ردیف­کار با 289 خوشه در متر مربع به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد را داشتند.  بین بذرکارها از نظر تمام شاخص‌های فنی، اختلاف معنی‌دار وجود داشت.  بیشترین ظرفیت مزرعه‌ای و کمترین مصرف سوخت از روش کاشت با سانتریفوژ به­دست آمد.  از لحاظ شاخص­های یکنواختی فواصل طولی و عرضی بذرهای، ردیف­کار با 8/68 درصد برای فواصل طولی و 7/89 درصد برای فواصل عرضی، بالاترین سطح یکنواختی کاشت را داشت.  در مجموع، با توجه به نتایج عملکرد محصول، هر یک از روش­های کاشت را (با توجه به امکانات زارع) می­توان به کار بست، اما ردیف­کار جهت کپه­کاری با مصرف بذر کمتر (20 تا 25 کیلوگرم در هکتار) و شاخص­های یکنواختی کاشت بالاتر، مناسب­تر است.